Ўзбекистон – Марказий Осиёда пенсияга чиқиш ёши энг паст бўлган давлат

Сўнгги бир неча йил ичида Марказий Осиё давлатлари иқтисодий ривожланиш ва даромадлар ўсиши бўйича анча яхши натижаларга эришди. 

2015-2020-йилларда Тожикистон ялпи ички маҳсулоти йилига ўртача 6,7 ​​фоизга ўсган. 

Туркманистонда бу кўрсаткич 6,3%, Ўзбекистонда 4,6%, Қозоғистонда 2,3% ва Қирғизистонда 1,8%ни ташкил этди.

Бу мамлакатлардаги нисбатан барқарор иқтисодий шароитлар марказий ҳукуматларга ўз ижтимоий мажбуриятларини, жумладан, давлат пенсияларини катта қийинчиликларсиз бажариш имконини берди. 

Айни пайтда Марказий Осиё давлатлари орасида энг юқори ўртача пенсия Қозоғистонда (196,6 доллар), ундан кейин Ўзбекистон (119,2 доллар), Туркманистон (85,0 доллар) Қирғизистон (59,0 доллар) ва Тожикистон (24,3 доллар) учинчи ўринда туради. 

Бу Қирғизистон ($1,97) ва Тожикистон ($0,81) ривожланаётган мамлакатлар учун қўлланиладиган кунига 2,5 долларлик қашшоқлик чегарасидан паст эканлигини англатади. Шу нуқтаи назардан, Марказий Осиё давлатлари миллий валюталарининг ҳозирги тез қадрсизланиши ва у билан боғлиқ инфляция босими пенсионерлар фаровонлиги учун жиддий хавф туғдирмоқда.

Ҳозирги вақтда Марказий Осиё мамлакатларида нафақага чиққанларнинг умумий сони 8 миллиондан бир оз кўпроқни ташкил этади, бу минтақа аҳолисининг қарийб 10,7 фоизини ташкил қилади. 

Пенсия ёшини ошириш дунёнинг кўплаб мамлакатларида қизғин муҳокама қилинадиган масалага айланди. Пенсия ёшини кўпайтиришнинг асосий сабаблари сифатида кексалар саломатлигини яхшилаш ва ўртача умр кўриш 

давомийлигини ошириш кўрсатилган. 

Ўзбекистон СССР парчаланганидан бери ўз аҳолиси учун пенсия ёшини ҳали ўзгартирмаган Марказий Осиёдаги ягона давлат бўлиб, ҳозирда энг паст пенсия ёши эркаклар учун 60, аёллар учун 55 ёшдир. 

Туркманистонда эркаклар 62 ёшдан, аёллар эса 57 ёшдан бошлаб давлат пенсиясини олишни бошлаши мумкин. 

Қозоғистон, Қирғизистон ва Тожикистонда пенсия ёши бир хил бўлиб, эркаклар учун 63, аёллар учун 58 ёшдир. 

Марказий Осиёдаги эркаклар нафақага чиққандан кейин бошқа мамлакатларга қараганда анча кам яшайди. 

Экстремал ҳолат Туркманистонда бўлиб, у эрда эркаклар нафақага чиққандан кейин атиги 2,7 йил яшайди. Қирғизистонда бу 4,6 йил, Тожикистонда 5,8 ва Ўзбекистонда 9,6 йилни ташкил қилади.