Келажакда 30 февраль мавжуд, у қачон келади?

30 феврал — Григорий тақвими бўйича 28 феврал (умумий йилда) ёки 29 кун (кабиса йили). Тарихда уч марта баъзи мамлакатларда феврал ойида 30 кун бўлган. Бироқ келажакда 30 февраль мавжуд.

1712 йил 30 феврал Швецияда

1699 йилда Швеция Қироллиги (ўша пайтда Финляндияни ҳам ўз ичига олган) Юлиан тақвимидан Григорианга ўтишга қарор қилган.

Бироқ, шведлар ўша вақтга тўпланган 11 кун олдинга сакрашмади, балки 40 йил давомида кабиса йилларини ўтказиб юборган ҳолда ўтишни босқичма-босқич амалга оширишга қарор қилишди, яъни 28 февралдан кейин бу йиллар 1 март бўлиши керак эди ва ҳар 4 йилда улар Григорий тақвимига бир кун яқинлашишган. Шундай қилиб, 1700 йил Швецияда оддий йил эди. Бироқ, қабул қилинган режага қарамай, 1704 ва 1708 йиллар кабиса йиллари эди.

Шу сабабли, 11 йил давомида Швеция тақвими Юлиан тақвимидан бир кун олдинда, лекин Григориандан ўн кун орқада эди. 1711 йилда қирол Карл XII тақвим ислоҳотидан воз кечиб, Юлиан тақвимига қайтишга қарор қилди. Бунинг учун 1712 йил феврал ойида икки кун қўшилди ва шунинг учун Швецияда 1712 йилда февраль 30 кун бўлиб қолди. Швеция ниҳоят 1753 йилда барча мамлакатлар учун одатий тарзда Григориан тақвимига ўтди — 17 февралдан кейинги кун 1 март куни эълон қилинди. Бироқ, тақвим ўзгаришидан ҳеч ким хурсанд бўлмади, кўпчилик 11 кун ҳаётидан ўғирланган деб қарор қилди.

СССРда 1930 ва 1931 йил 30 февраль

1929 йилда СССРда ҳар ой 30 кундан иборат бўлган совет инқилобий тақвими жорий этилди. Қолган 5-6 кун эса «ойсиз байрамлар» деб эълон қилинган. Шундай қилиб, Совет Иттифоқида 1930 ва 1931 йилларда 30 феврал мавжуд эди. Аммо 1932 йилда бу календар бекор қилинган.

Тасдиқланмаган маълумотлар

XIII асрнинг олими Сакробосконинг таъкидлашича, феврал ойи Юлиан тақвимида милоддан аввалги 44-йилдан 8-йилгача 30 кунни ўз ичига олади. Император Август февраль ойини августга қўшиш учун бир кунга қисқартирганида, унинг номи билан аталган ой июл ойидан бошлаб, ўзидан олдинги Юлий Цезар номи билан аталган, 31 кунни ва атиги 30 августни ўз ичига олган. Бироқ, бунинг тарихий далиллари йўқ.

Календар хатоси

Жорий тақвим жуда кичик хатоликка эга бўлишига қарамай, у ҳали ҳам 3328 йил давомида 1 кунлик хатоликни тўплайди. Шунинг учун, агар бу вақт ичида янги, ҳатто аниқроқ календар ишлаб чиқилмаса, 3328 йилда 367 кун бўлади, яъни 30 феврал бўлади.

Нуриддин Зиё