Олимлар лабараторияда, 1970 йиллардаги теннисга ўхшаган компютер ўйини ҳисобланган “Понг” ўйинини ўйнашни биладиган мия ҳужайраларини яратди. Мутахасислар “Кичик миянинг” ҳис қила олиш қобилияти мавжудлигини ҳамда атрофдаги воқеликларга нисбатан муносабат билдира олишини айтишмоқда.
“Нейрон” журналида ўз мақоласи билан чиқиш қилган Бретт Каган лабаратория хонасида етиштирилган илк “Ҳис қилувчи” мия яратганини иддао қилмоқда. Бошқа мутахасислар бу ҳолатни “Ҳайратланарли” деб баҳолаш билан бирга, ушбу яратилган миянинг ҳис қила олишини даъво қилиш бироз муболағали эканлигини таъкидлашмоқда.
Мини миялар, миянинг жуда кичик бўлишини генетик касалликми ёки йўқ, аниқлаш учун илк бор 2013 йилда яратилган эди. Ўшандан буён мия тузилиши билан боғлиқ тадқиқотларда қўлланиб келинади. Тадқиқотчилар гуруҳи сичқон эмбрионидан олинган илдиз ҳужайралардан 800 минг мия ҳужайрасини яратди.
Ушбу кичик мияни ўйин вақтида коптокнинг қаерда эканлиги ва мавжуд чизиққа қанча масофа узоқликда эканини етказувчи электродларга улашди. Мия ҳужайралари ҳам бунга жавобан ўз вазифаларини бажаришга киришди. Ўйин давом этаркан кам қувват сарфлай бошлашди. Лекин мия ҳужайралари копток чизиқдан ўтиб, коптокнинг қаерда эканлиги аниқ бўлгач, ўйин қайтадан бошланганда, яна кўпроқ энергия сарфлаб ўйнашга киришганларига гувоҳ бўлишди.
Мини мия ўйин ўйнашни 5 дақиқа давомида ўзлаштириб олди. Коптокни кўпинча бой берсада, ютиш имкониятига жуда яқин эди. Шундай бўлсада тадқиқотчилар, ушбу миянинг онги бўлмаганлиги туфайли у “Понг” ўйинини ўйнаганини билмайди, деган фикрдалар. Доктор Каган, ушбу технология натижасида алцгеймер касаллигига ўхшаш хасталикларнинг муолажаси учун тажриба сифатида қўллаш мумкинлигига умид боғлашини айтди. Каганнинг кейинги тадқиқоти спиртли ичимлик таъсиридаги миянинг ўйин ўйнашдаги таъсирини текшириб кўриш.
Каганнинг фикрича, сунъий интеллект яратувчилари ҳозирда профессионал шатранж ўйинчиларини ҳам енга оладиган жиҳозлар яратишга эришганларини таъкидларкан, ушбу кашфиёт ҳам кун келиб технологик мўжизага айланади, деди.
