Айни кунларда ижтимоий тармоқларда Президент администрацияси Ахборот сиёсати департаментининг собиқ раҳбари Комил Алламжоновга нисбатан уюштирилган суиқасд ва баъзи шахсларнинг жазоланиши билан боғлиқ мавзулар долзарб бўлиб турибди. Бундай суиқасдлар дунё бўйича юқори лавозимдагилар орасида жуда кўп кузатилади. Ogoh.uz улардан энг машҳурларини келтириб ўтади.
Қулоғи кесилган президент
Семюал Кенён Доу (1990-йил 9-сентябр) Либерия президенти Семюел Кенён Доу давлат тўнтариши йўли билан ҳокимият тепасига келди, АҚШ билан ҳамкорлик ўрнатди ва СССР билан дипломатик алоқаларни узди. Ҳужжатларини тузатиб, ёшига 35 ёш чегарасига бир йил қўшиб, кўплаб қонунбузарликлар билан 1985 йил октябр ойида сайлов ўтказди ва шундан сўнг у «сайланган президент» бўлди. Ўзини «Шаҳзода Ёрми» деб атаган Еду Жонсон бошчилигидаги парчаланган гуруҳ НПФЛ ва Дое кучларига қарши курашди. 1990 йил сентябр ойида Жонсоннинг қўшинлари Монровияга яқинлашди ва музокаралар ниқоби остида у Доега БМТ миссиясида учрашишни таклиф қилди. У ерда Доу қўлга олинди ва шафқациз қийноққа солинганидан кейин кастрация қилинган ва ўзининг кесилган қулоғини ейишга мажбур қилинган ва ўлдирилган.
Портловчи мослама сабаб ҳалок бўлган президент
Шри Ланка президенти Ранасингхе Премадаса 1993-йил 1-май куни портлашда ҳалок бўлди. Унинг тўрт йиллик бошқаруви давомида мамлакатда синҳаллар ва тамиллар ўртасидаги этник қуролли тўқнашувлар кучайди. Портлашда 68 ёшли президентдан ташқари 30 га яқин одам ҳалок бўлган ва жароҳатланган. Расмийлар ҳужумда ЛТТЕ жангариларини айблади, бироқ портлаш учун жавобгарликни ҳеч ким зиммасига олмади. Премадаса ўлимидан сўнг, мамлакатда қуролли тўқнашувлар давом этди, кейинги беш йил ичида 55 000 дан ортиқ одам ҳалок бўлди.
Ўғирлаб ўлдирилган президент
Бурунди президенти Мелчиор Нгези Ндадае 1993-йил 21-октябрда ўлдирилди. Мамлакатнинг демократик йўл билан сайланган биринчи раҳбари, Бурундидаги Демократия учун фронтнинг номзоди хуту қабиласидан эди. Ўша йилнинг кузида “Бирдамлик ва миллий тараққиёт” партиясига яқин бўлган туци зобитлар корпуси аъзолари исён кўтариб, президент ва бошқа олти вазирлар маҳкамаси вазирларини ўғирлаб кетишди ва кейин уларни ўлдиришди. Бу мамлакатда этник можарони келтириб чиқарди ва 2005 йилнинг августигача давом этган фуқаролар урушига айланди. БМТнинг дастлабки ҳисоб-китобларига кўра, бу уруш қурбонлари 250 дан 300 минггача бўлган.
Талаба томонидан ўлдирилган бош вазир
Исроил бош вазири Йитзҳак Рабин 1995-йил 4-ноябрда отиб ўлдирилган. У Тел-Авивдаги Исроил Қироллари майдонида «Тинчликка ҳа, зўравонликка йўқ» шиори остида ўтказилган митингдан сўнг машинасига кетаётганида ўлдирилган. Тергов маълумотларига кўра, қотилликни ёлғиз экстремист, Бар-Илан университетининг ҳуқуқ факултети 27 ёшли талабаси ва ўта миллатчи ЭЯЛ (Яҳудийларга қарши кураш ташкилоти) ташкилоти аъзоси Йигал Амир содир этган. Амир воқеа жойида қўлга олинди, 73 ёшли Рабин Ичилов касалхонасига етказилди ва у жарроҳлик амалиётидан сўнг вафот этди. 1996 йил 27 мартда суд Амирни қотилликда айбдор деб топиб, умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилди.
Истеъфога чиқиши учун ўлдирилган бош вазир
Арманистон бош вазири Вазген Саркисян 1999-йил 27-октябрда ўлдирилди. У беш кишидан иборат террорчилар гуруҳи Арманистон Миллий Ассамблеясига бостириб кириб, мамлакат раҳбарлари ва парламент депутатларини автоматлардан отиб ўлдирганида ҳалок бўлган. Ҳужум миллий телевидение орқали жонли равишда намойиш этилди. Теракт қурбонлари орасида бош вазир билан бирга Миллий ассамблея раиси Карен Демирчян, икки вице-спикер, оператив масалалар бўйича вазир ва икки ўринбосар ҳам бор. Кейинчалик судда бўлган ҳужумнинг етти нафар иштирокчиси ва ташкилотчиси давлатга хиёнат ва терроризм каби қатор айбловлар бўйича айбдор деб топилиб, 14 йилдан умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилинди.
Фарзанди томонидан ўлдирилган қирол
Непал қироли Бирендра Бир Бикрам Шоҳ 2001 йил 1 июнда отиб ўлдирилди. Қотил унинг тўнғич ўғли ва тахт вориси Дипендра эди. Расмий версияга кўра, 1 июн куни кечқурун Катмандудаги саройда кечки овқат пайтида Дипендра ота-онаси билан жанжаллашиб қолган, чунки улар унинг непаллик парламент аъзоси, келиб чиқиши ҳиндистонлик қизига уйланиш ниятини маъқулламаган. Жанжалдан сўнг маст Дипендра ўз хонасига борган ва ҳарбий кийим кийиб, овқат хонасига М-16 автомати билан қайтиб келган ва оилага қарата 80 дона ўқ узган. Қирол Бирендра, қиролича Ашвария, кенжа ўғли шаҳзода Нираян, уларнинг қизи малика Шрути, қиролнинг опа-сингиллари, Шрада ва Шанти ҳамда унинг куёви ҳалок бўлди. Кейин Дипендра боғга чиқди, маъбадда ўзини отиб комага тушиб қолади. Бироқ, отасининг ўлимидан сўнг, шаҳзода қонуний равишда монархга айланди, шунинг учун Непал Давлат кенгаши унинг амакиси, ўлдирилган қиролнинг укаси Гянендрани регент этиб тайинлади. У кечки овқатда бўлмагани учун ўлимдан қутулиб қолган эди.
Ҳукумат биноси олдида ўлдирилган бош вазир
Сербия Бош вазири Зоран Джинжич 2003-йилнинг 12-мартида Сербия ҳукумати биносига кираверишда отиб ўлдирилган. 2001 йил январ ойида у ҳукуматни бошқарган, у олти ой ўтгач, Югославия Конституциявий судининг қарорини четлаб ўтиб, Ғарб давлатларидан 1,3 миллиард доллар миқдоридаги ёрдам эвазига мамлакатнинг собиқ президенти Слободан Милошевични Гаагадаги Халқаро трибуналга экстрадиция қилган. Тергов маълумотларига кўра, кўп қаватли бинолардан бирида яширинган снайпер 50 ёшли бош вазирга қарата иккита ўқ отган. Ошқозон ва белидан яраланган Жинжич касалхонада вафот этди. Сербия ҳукумати бир ой муддатга фавқулодда ҳолат эълон қилди. Қотиллик ташкилотчиси Земун жиноий гуруҳи (Земун Белград шаҳри чеккаси) деб аталган.
Авиаҳалокатда ҳалок бўлган президент
Македония президенти Борис Трайковиский 2004-йил 26-февралда авиаҳалокатда вафот этди. 30 йилдан ортиқ хизмат қилган президентнинг Бееч самолёти Босниянинг Мостар шаҳридан 10 км узоқликда қулаб тушди. Трайковски билан бирга унинг атрофидаги олти киши ва икки экипаж аъзоси ҳалок бўлди. Табиий офатдан кейинги дастлабки кунларда оммавий ахборот воситалари турли хил версияларни илгари сурди — ёмғирли об-ҳаво ва 1992-1995 йиллардаги миналар ҳали ҳам мавжуд бўлган ҳудудга мажбурий қўнишдан тортиб, исломий радикаллар томонидан содир этилган терактгача. Босния ва Герцеговинадаги терговчилар ҳалокатда Мостар аеропортига техник ёрдам кўрсатган Халқаро барқарорлаштириш кучларининг (СФОР) франсуз баталёнини айблади. 2004 йил 5 майда Босния ва Герцеговина транспорт вазири Бранко Докич тергов комиссияси натижаларини эълон қилди, унда «самолёт ҳалокатига экипажнинг қўниш олдидаги парвоз ва маневрлар вақтидаги хатолар сабаб бўлган» деган хулосага келди.
Ис газидан заҳарланиб вафот этган бош вазир
Грузия Бош вазири Зураб Жвания 2005 йил 3 февралда вафот этди. Расмий версияга кўра, 41 ёшли бош вазир дўстиникига ташриф буюрганида ис газидан заҳарланган. Тергов маълумотларига кўра, хонада Эронда ишлаб чиқарилган Никала печининг нотўғри ўрнатилиши туфайли ёниш маҳсулотлари тўпланган. Печ ишлаб чиқарувчига нисбатан “жиноий эҳтиёцизлик оғир оқибатларга олиб келиши” моддаси бўйича жиноят иши қўзғатилган, бироқ уни қидириш ишлари натижа бермаган. Патологлар Жвания ва унинг дўстининг жасадларида ҳеч қандай жисмоний зарар топмадилар. Кўпгина грузияликлар расмий хулосага ишонишмади ва ФҚБ мутахассислари бахтсиз ҳодиса ҳақидаги версияни тасдиқлаб, терговга қўшилишди. Уни Грузия президенти Михаил Саакашвили ҳам тасдиқлади. Бироқ қурбонларнинг оила аъзолари далиллар сохталаштирилганини даъво қилиб, Жваниянинг ўлими зўравонлик билан содир бўлганини таъкидламоқда. Хусусан, яқинлари қурбонлар топилган хонадонда бармоқ излари топилмагани, улар ўлдирилганидан кейин жасадлар у ерга кўчирилганини иддао қилган.
