Karib dengizidagi Dominika davlati va Monserratning oʻzini oʻzi boshqarish rejimiga ega Buyuk Britaniyaning chet el hududi markaziy bank raqamli valyuta (CBDC) Dcashga oʻtdi. Bu haqdagi maʼlumotlar loyihaning mikroblogida paydo boʻldi.
Dcash nima va u nima uchun kerak
Dcash — Sharqiy Karib dengizi Markaziy bankining (ECCB) milliy raqamli valyutasi. U 2021-yil aprel oyida amaliyotga tatbiq etilgan. Shuningdek, ushbu jarayon jonli efir vaqtida toʻgʻridan toʻgʻri namoyish etilgan.
Sharqiy Karib dengizi Markaziy bankining raqamli valyutasi toʻliq toʻlov tizimi doirasida ishlaydi. Undagi operatsiyalarni mobil ilova orqali amalga oshirishingiz mumkin. Uning yordamida foydalanuvchilar bir-birlariga pul joʻnatishlari va xaridlar uchun toʻlovlarni amalga oshirishlari mumkin.
Tashabbus vakillarining taʼkidlashicha, Dcash moliya tizimi samaradorligini va hisob-kitoblar tezligini sezilarli darajada oshiradi. Ishlab chiquvchilarning fikriga koʻra, markaziy bankning raqamli valyutasiga oʻtish mintaqaning iqtisodiy oʻsishini tezlashtiradi.
CBDC Sharqiy Karib dengizi valyuta ittifoqi (ECCU) kelishuvlari doirasida chiqarilgan. U Karib dengizidagi 8 ta davlatni oʻz ichiga oladi. Birinchi bosqichda Dcash ittifoqning bir nechta yurisdiksiyalari tomonidan qabul qilindi:
• Sent-Kits i Nevis.
• Antigua i Barbuda
• Grenada.
• Sent-Lyusiya.
Keyinchalik, 2021 yil avgust oyida Sent-Vinsent va Grenadin orollari Sharqiy Karib dengizi Markaziy bankining CBDC ni qabul qildilar.
Dominika va Montserratni hisobga olgan holda, ECCB milliy raqamli valyutasidan foydalangan hududlar soni 7 taga yetdi. Maʼlum boʻlishicha, faqat bitta ECCU aʼzosi hali Dcashga oʻtmagan – Britaniyaning Angilya Overseas Territoriyasi.
Dcash birlashtirilmagan
Dcash — bu dunyoda faol foydalaniladigan yagona CBDC emas. Venesuela markaziy bankning joriy etgan birinchi raqamli valyutalaridan biri edi. 2018 yilda mamlakatda Petro deb nomlangan CBDC paydo boʻldi. Afsuski, rasmiylar raqamli aktivni ommalashtira olmadilar, buning yordamida ular Gʻarbning sanksiyalar bosimini yengib oʻtishni xohladilar. 2021-yil avgust oyida tarmoqda Venesuela regulyatorlari tomonidan CBDC 2.0 versiyasini ishga tushirishga tayyorgarlik koʻrilgani haqida maʼlumot paydo boʻldi.
Bagama qum dollari birinchi tijorat muvaffaqiyatli milliy raqamli valyuta hisoblanadi. CBDC 2020 yil oktyabr oyida ishga tushirilgan. Ishlab chiquvchilar vaqt oʻtishi bilan moliyaviy vosita xalqaro miqyosda boʻlishiga ishonishadi.
Nigeriyada CBDC ham mavjud. 2021-yil oktabr oyi oxirida mahalliy hokimiyat organlari milliy valyuta nairaning raqamli versiyasini ishga tushirdi.
Koʻpgina boshqa mamlakatlar ham CBDClarni ishlab chiqish bilan band. Ushbu yozilish holatiga koʻra, markaziy banklarning raqamli valyutalari xaritasi loyihalarni tayyorlik darajasi va holati boʻyicha quyidagicha:
Misol tariqasida koʻrsatadigan boʻlsak Xitoy ham oʻz raqamli valyutasiga ega. Xitoyning raqamli valyuta siyosati jahon moliya bozorida oʻzining raqobatlashadigan vositalariga ega boʻlgan holda hamma bilan oʻz shartlarida kurashishga tayyorlanayotganini anglatuvchi signaldir. Qaysidir maʼnoda bu siyosatni savdo urushi davrida AQSH hukumati tomonidan Xitoyga nisbatan koʻplab moliyaviy cheklovlar natijasida Kommunistik partiya tomonidan chiqarilgan oʻziga xos xulosa sifatida ham baholash mumkin.
Bizdachi? Bizda esa oʻtgan oyning 23 sanasida kriptovalyutalarni birjalarda sotib olishga ruxsat berildi.
Aholi plastiklarni naqd pul qilishda, xususan. Humo kartalari orqali savdo qilishda katta qiyinchiliklarga duch kelmoqda.
Xalqaro valyuta jamgʻarmasi (IMF) tomonidan oʻtgan yilning oktyabr oyida eʼlon qilingan hisobotda zarur qonuniy tartiblarga ega boʻlmagani sababli Markaziy bank raqamli valyuta tizimlarining (CBDC) noqonuniy moliyalashtirishga yoʻl ochib berishidan va mahalliy hokimiyat organlarining kapital oqimini nazorat qilishini qiyinlashtirishidan xavotir olinayotgani bildiriladi.
Hisobotda, shuningdek, tegishli xavfsizlik choralarisiz raqamli valyutalarning isteʼmolda qoʻllanishi markaziy banklar samaradorligini susaytirishi mumkinligi aytiladi. Yana bir muhim ogohlantirishlardan biri pul-kredit siyosatidagi zaiflik valyutalarni beqarorlikka olib borishi bilan bogʻliq.
