2024 йил инсоният тарихидаги энг иссиқ йил бўлиши кутилмоқда. Бу йил глобал ҳарорат Париж келишувининг муҳим кўрсаткичларидан бири бўлган 1,5°С даражасини ошиб кетиши билан эсда қолади. Ушбу кўрсаткични сақлаб қолиш учун мамлакатлар 2015 йилда бирлашган эди, аммо йил якунига оз вақт қолган бўлса-да, бундай натижага эришиш имконсиздек кўринмоқда, дейди Европа тадқиқотчилари.
Глобал исишнинг таъсири
Коперник Иқлим Маркази (C3С) маълумотларига кўра, 2024 йил ноябри кузатилган энг иссиқ ноябрлардан бири бўлди, фақат ўтган йилги кўрсаткичлардан кейин иккинчи ўринни эгаллади. Лекин Европа бундан мустасно эди — қитъа совуқ ва нам об-ҳаво билан юзлашди.
C3С раҳбари ўринбосари Саманта Бержесснинг айтишича, «2024 йил иқлим рекордларини янгилайди. Париж келишувининг узоқ муддатли мақсадлари бузилмаган бўлса-да, иқлим ўзгаришига қарши қаттиқ чоралар кўриш зарур». Ҳарорат бир йилда 1,5°С га кўтарилиши ҳалокатли бўлмаслиги мумкин, аммо илмий ҳамжамият бу даражани узоқ муддат сақлаб қолиш умидидан воз кечган. Ҳозирда асосий эътибор иқлим ўзгаришига қарши чиқиш ва карбонат ангидрид чиқиндиларини қисқартиришга қаратилган.
Европа совуқни ҳис қилмоқда
Бошқа қитъалар иссиқ ҳаво рекордларини қайд этаётган бир вақтда, Европада ноябрь нафақат совуқ, балки жуда нам кечди. Кўплаб минтақаларда, жумладан, Испания, Шарқий Европа, Болқон ярим ороли ва Буюк Британиянинг жанубида кучли ёғингарчилик юз берди. Бу эса дарёларнинг тошишига ва сув босиш ҳолатларига олиб келди.
Шунингдек, шамолнинг йўқлиги энергия инқирозини янада кучайтирди. Россия газининг чекланган экспорти Европа давлатларини қийин аҳволга солиб қўйди. Ноябр ойидаги газ истеъмоли сўнгги 15 йил ичида энг юқори даражага етди.
Кузатишлар ва хавотирлар
Энергия инқирози сабаб Европа бўйлаб электр ва газ нархлари тўртинчи мавсум давомида юқори бўлиб қолмоқда. Европалик саноатчилар арзон газдан фойдаланган Хитой ва АҚШдаги рақобатчиларга қараганда анча қиммат харажат қилишмоқда.
Қишнинг келиши билан совуқ кунлар давом этмоқда, вақти-вақти билан қор ёғиши кутилмоқда. Метеорологлар фақат январ ва феврал ўртача илиқроқ ўтиши мумкинлигини тахмин қилишмоқда.
Жаҳон ҳамжамияти иқлим ўзгаришига қарши бирлашмаса, бу йилги антирекордлар бошланиш бўлиши мумкин.
