Ўзбекистон ва Европа Иттифоқи ўртасида имзоланган Кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги Битим икки томонлама муносабатларнинг стратегик йўналишини белгилаб берди. Бу ҳужжат, энг аввало, Ўзбекистон иқтисодиётини замонавий глобал тизимга интеграция қилиш ва Европа бозорлари билан амалий ҳамкорликни чуқурлаштиришга қаратилган.
Битим 1996 йилдаги ҳужжатни алмаштириб, Ўзбекистон ва Европа Иттифоқи муносабатларини янги босқичга олиб чиқади. Унинг асосий мазмуни — иқтисодий прагматизм ва амалий натижа.
Ҳужжат эркин бозор тамойилларини мустаҳкамлаш, божхона ва техник тўсиқларни камайтириш, хизматлар савдосини эркинлаштириш ҳамда тўғридан-тўғри инвестиция оқимини рағбатлантиришни назарда тутади.
Экспертлар фикрича, мазкур Битим Ўзбекистон учун Европа бозорларига кенг йўл очиб, миллий ишлаб чиқаришни халқаро стандартларга мослаштириш ва экспорт салоҳиятини ошириш имконини беради.
Шу билан бирга, Битим Европа Иттифоқининг GSP+ имтиёзларидан фойдаланишни кенгайтиради ва мамлакатнинг Жаҳон савдо ташкилотига аъзолик жараёнини тезлаштиради. Бу Ўзбекистон маҳсулотларининг Европа бозорларига тенг рақобат асосида чиқиши учун ҳуқуқий ва институционал замин яратади.
Ҳужжат, шунингдек, “яшил иқтисодиёт”, қайта тикланувчи энергия, рақамли технологиялар ва инновациялар соҳаларида ҳамкорликни ривожлантиришни кўзда тутади. Европа Иттифоқи фондлари орқали молиялаштириладиган экопроектлар ва “Horizon Europe”, “Erasmus+” каби дастурларда иштирок қилиш имконияти Ўзбекистон иқтисодиётининг технологик янгиланишига хизмат қилади.
Мутахассислар таъкидламоқда: янги Битим Ўзбекистон ва Европа Иттифоқи муносабатларини сиёсий эмас, амалий иқтисодий мазмунда қайта форматлайди. У нафақат савдо ҳажмини ошириш, балки Европа инвестициялари, инновациялар ва технологияларини мамлакат иқтисодиётига олиб киришга қаратилган.
Шу билан бирга, Битим инсон ҳуқуқлари, очиқ бошқарув ва қонунийлик соҳаларидаги ҳамкорликни ҳам қамраб олади. Бироқ бу элементлар ислоҳотларни қўллаб-қувватловчи ёрдамчи йўналиш сифатида кўрилмоқда. Асосий устувор вазифа — Ўзбекистон иқтисодиётини рақобатбардош, диверсификациялашган ва барқарор моделга айлантиришдир.
Битимнинг амалга оширилиши Ўзбекистонни Европа ва Марказий Осиё ўртасидаги стратегик иқтисодий кўприкка айлантиради. “Global Gateway” ташаббуси доирасида транспорт, энергетика ва рақамли инфратузилмани ривожлантириш бўйича лойиҳалар амалга оширилиши режалаштирилмоқда.
Кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги Битим — бу сиёсий рамз эмас, амалий иқтисодий стратегия. У Ўзбекистон учун Европа инвестициялари, янги технологиялар ва экспорт имкониятларига йўл очиб, мамлакатнинг иқтисодий мустақиллиги ва барқарор ривожланишини таъминлайди.
