Психолог Алан Кравлей, ҳомо сапиенсларнинг (модерн инсон) жуда қадимдан қарсак чалишни билишларини эътироф этади.
2023 йилда бу ҳақда ёзган мақоласида, ҳали сўзлашни билмайдиган жамоа овчиларнинг яқинлашганининг хабарини бериш учун, баъзиларининг эса ўйин учун, ёки рақибларини беҳузур қилиш учун қарсак чалишгани маълум бўлди. Бугунги кунда ҳам айрим приматларнинг узоқдагилар билан алоқа ўрнатиш учун ёки диққатни тортиш ниятида қарсак чалишади.
Шундай бўлсада, бирор томошанинг ёққанини билдириш учун олқишлаш қачондан бошланганини ҳечким билмайди. Қадимги Мисрда қувончни ифодалаш учун олқишдан фойдаланишган.
Театр ўйинларининг, саҳна томошаларининг олқишланиши Антик Рома даврига келибгина юзага чиққан. Антик Рома лидерларининг наздида олқишлар, бугунги кундаги ижтимоий тармоқдаги “Ёқди” белгисидек, машҳурларнинг обрўсини оширувчи мезон сифатида қараларди.
Маълумотларга кўра, император (Тибериус) Неронинг театр саҳнасидаги томошалардан кейин қарсаклар учун 5 минг аскарга пул тарқатган.
1500 йилларда бир Француз шоирининг қаттиқ қарсаклар эвазига бепул билет таклиф қилиши натижасида, ёлланма қарсакбозлар тушунчаси яна қайтди. Ушбу профессионал пуллик қарсакбозлар 200 йил давомида жуда кўп томошаларда иштирок этиб, томошабинларнинг олқишларига лидерлик қилишди.
Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, чақалоқлар бир ёшга тўлганларидагина мукаммал қарсак чала олишади. Кравелнинг фикрича, олқиш овоз чиқармасдан изҳор қилинадиган энг баланд акустик кучдир.
Гоҳида қарсаклар жамоавий бирдамлик руҳини юзага келтиради. Хусусан, Буюк Британияда пандемия даврида куннинг маълум соатларида тиббиёт ходимларини қўллаб-қувватлаш учун олқишланишарди.
Қарсак юқумли бўлиб, маълум бир даврада айрим одамлар қарсак чалса, бошқалари ҳам беихтиёр уларга жўр бўлиши кузатилади.
2013 йилда Ричард Манн раҳбарлигидаги бир гуруҳ тадқиқотчилар бу фикрнинг яна бир бор тасдиғининг гувоҳи бўлишди.
Интернет маълумотлари асосида тайёрланди
